Γενικές πληροφορίες για τις κήλες
Κήλη ονομάζεται εκείνη η παθολογική κατάσταση κατά την οποία τμήμα των σπλάγχνων της κοιλιάς μετακινείται («βγαίνει») από τη φυσική ανατομική του θέση (περιτοναική κοιλότητα) δια μέσου μιας τρύπας ή ενός χαλαρού σημείου.
Στην περίπτωση κατά την οποία η τρύπα εντοπίζεται στο κοιλιακό τοίχωμα, η κήλη ονομάζεται εξωτερική, ενώ όταν η τρύπα βρίσκεται εντός της περιτοναικής κοιλότητας, η κήλη καλείται εσωτερική.
Εξωτερικές κήλες
Οι εξωτερικές κήλες ή κήλες των κοιλιακών τοιχωμάτων, αποτελούν μια ιδιαίτερα συχνή πάθηση. Κάθε εξωτερική κήλη αποτελείται από τον κηλικό σάκο, τον αυχένα και το περιεχόμενό της. Ο κηλικός σάκος αποτελεί ουσιαστικά προβολή του περιτοναίου (εσωτερικό περίβλημα της κοιλιάς) διαμέσου του ελλείμματος του κοιλιακού τοιχώματος και εντός αυτού βρίσκεται το περιεχόμενο της κήλης, το οποίο μπορεί να είναι οποιοδήποτε από τα σπλάγχνα της κοιλίας. Ως αυχένας της κήλης ορίζεται το στενότερο τμήμα του σάκου, το οποίο αντιστοιχεί πάντα στο επίπεδο του ελλείμματος του κοιλιακού τοιχώματος. Το μέγεθος του αυχένα της κήλης έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς όσο στενότερο είναι, τόσο αυξάνει ο κίνδυνος εμφάνισης επιπλοκών, όπως η περίσφιξη και ο ειλεός.
Οι εξωτερικές κήλες, ανάλογα με τη δυνατότητα ανάταξης (επαναφοράς) ή όχι του περιεχομένου τους στην φυσική ανατομική του θέση (περιτοναϊκή κοιλότητα) διακρίνονται σε:
ανατασσόμενες: πρόκειται για τις κήλες εκείνες που το περιεχόμενό τους ανατάσσεται στην περιτοναϊκή κοιλότητα, είτε αυτόματα, είτε με τη βοήθεια χειρισμών
μη ανατασσόμενες: πρόκειται για τις κήλες εκείνες που το περιεχόμενό τους δεν μπορεί να επανέλθει στην περιτοναική κοιλότητα, συνήθως λόγω ύπαρξης ιδιαίτερα στενού αυχένα
περιεσφιγμένες: πρόκειται για τις κήλες εκείνες στις οποίες διαταράσσεται η αιμάτωση του περιεχομένου τους, με αποτέλεσμα το προπίπτον σπλάγχνο να εμφανίζει αρχικά σημεία ισχαιμίας και ακολούθως να υφίσταται νέκρωση-γάγγραινα, με τελικό αποτέλεσμα τη ρήξη αυτού και την πρόκληση περιτονίτιδας.
Με βάση την εντόπισή τους, οι εξωτερικές κήλες διακρίνονονται σε:
Κήλες της μηροβουβωνικής χώρας (οι συχνότερες), στις οποίες υπάγονται
- οι βουβωνοκήλες
- οι μηροκήλες
Κοιλιοκήλες: στις οποίες υπάγονται
- η ομφαλοκήλη
- η κήλη της λευκής γραμμής (επιγαστρική κήλη)
- η κήλη Spiegel
- η μετεγχειρητική κοιλιοκήλη
- η παραστομιακή κήλη
- οι οσφυοκήλες
Κήλες της πυέλου, στις οποίες ανήκουν
- η κήλη του θυροειδούς τρήματος
- οι κήλες του περινέου
- η ισχιακή κήλη
Κλινική εικόνα
Οι εξωτερικές κήλες συνήθως εκδηλώνονται με τη μορφή προβάλλουσας μάζας στην αντίστοιχη περιοχή, η οποία μπορεί να συνοδεύεται και από πόνο ή αίσθημα βάρους.
Διάγνωση
Στις περισσότερες περιπτώσεις ο συνδυασμός της κλινικής εικόνας με την κλινική εξέταση θέτουν με ευκολία τη διάγνωση μιας εξωτερικής κήλης. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η διάγνωση δεν είναι σίγουρη, βοήθεια μπορούν να προσφέρουν το υπερηχογράφημα και η αξονική τομογραφία.
Θεραπεία
Η θεραπεία της συμπτωματικής εξωτερικής κήλης είναι πάντα χειρουργική (ανοικτή ή λαπαροσκοπική). Το είδος της επέμβασης εξαρτάται από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τόσο του ασθενούς όσο και της κήλης.
Στην περίπτωση της ασυμπτωματικής εξωτερικής κήλης, πέρα από την χειρουργική θεραπεία, υπάρχει και η εναλλακτική της συντηρητικής αντιμετώπισης-παρακολούθησης, ιδίως σε άτομα με σοβαρά συνοδά προβλήματα υγείας. Θα πρέπει όμως να επισημανθεί ότι σε περίπτωση εμφάνισης κάποιας επιπλοκής της κήλης, όπως περίσφιξη ή αποφρακτικός ειλεός, απαιτείται συνήθως επείγουσα χειρουργική αντιμετώπιση.
Εσωτερικές κήλες
Ως εσωτερική κήλη ορίζεται η πρόπτωση ενός σπλάγχνου διαμέσου ενός φυσιολογικού ή παθολογικού χάσματος ή ενός ευένδοτου σημείου του περιτοναίου ή του μεσεντερίου, εντός της περιτοναικής κοιλότητας. Το χάσμα μπορεί να είτε επίκτητο (μετεγχειρητικό, μετατραυματικό ή μετά από φλεγμονή), είτε συγγενές. Στην δεύτερη περίπτωση μπορεί να αφορά ένα φυσιολογικό έλλειμμα, όπως το τρήμα του Winslow ή ένα παθολογικό, όπως συμβαίνει σε περιπτώσεις ανώμαλης συστροφής του εντέρου και καθήλωσης του περιτοναίου κατά την εμβρυική ανάπτυξη.
Η συχνότητά τους δεν ξεπερνάει το 1%, εντούτοις είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι ευθύνονται για το 5% περίπου των περιπτώσεων απόφραξης λεπτού εντέρου. Επιπλέον, αξίζει να τονιστεί ότι τα τελευταία χρόνια ο αριθμός τους έχει αυξηθεί σημαντικά, λόγω της μεγαλύτερης συχνότητας πραγματοποίησης βαριατρικών επεμβάσεων του τύπου των γαστρικών παρακάμψεων.
Με βάση την εντόπισή τους οι εσωτερικές κήλες ταξινομούνται σε
- παραδωδεκαδακτυλικές
- περιτυφλικές
- κήλες του τρήματος του Winslow
- διαμεσεντερικές-διαμεσοκολικές
- Οξεία σκωληκοειδίτιδα
- μεσοσιγμοειδικές
- διεπιπλοικές
- οπισθοαναστομωτικές
- περικυστικές
Συμπτώματα εσωτερικών κηλών
Οι εσωτερικές κήλες μπορεί να είναι ασυμπτωματικές, αλλά συνήθως χαρακτηρίζονται από έντονη συμπτωματολογία που περιλαμβάνει έντονο πόνο περιομφαλικά, ο οποίος συνήθως συνοδεύεται από ναυτία και εμέτους (εικόνα αποφρακτικού ειλεού).
Διάγνωση-θεραπεία εσωτερικών κηλών
Για τη διάγνωση των εσωτερικών κηλών διενεργείται αξονική τομογραφία.
Η θεραπεία είναι πάντα χειρουργική και συνίσταται στην ανάταξη του περιεχομένου της κήλης στη φυσιολογική ανατομική του θέση και τη σύγκλειση του χάσματος με ραφές.
Το «Κέντρο Σύνθετων Κηλών και Ανακατασκευής Κοιλιακών Τοιχωμάτων» είναι πιστοποιημένο διεθνώς ως CENTER OF EXCELLENCE. Γιατί όμως είναι και μοναδικό στην Ελλάδα;
Γρηγόρης Χατζημαυρουδής, Καθηγητής Χειρουργικής, πιστοποιημένος SURGEON OF EXCELLENCE & MASTER SURGEON από την SRC
